Valderejoko Parke Naturala

Haran zabal eta garaia da, harkaitzezko amilburuetan amaitzen diren mendi-hegal malkartsuek inguratuta. Horrelaxe laburbil dezakegu Valderejoko Parke Naturalaren (3418,5 Ha) paisaia.

Sailkapena:

Natur Parkeak

Udalerriak:

Araba: Lahoz (Gaubea), Lalastra (Gaubea), Ribera (Gaubea), Villamardones (Gaubea).

Informazioa:

Parketxea (Interpretazio zentroa)
Lalastra
Telefonoa/Faxa: 945 353 146
Emaila: parquevalderejo@parques.alava.net
(Astelehenetan izan ezik, egunero egoten da zabalik Parketxea).

Servicios:

Datos de interés:

Sai arrearen bizilekua. Valderejoko parke naturala. Haran zabal eta garaia, amilburu harritsuetan amaitzen diren mendi-hegal aldapatsuz inguratua.

Xendazaletasuna maite baduzu, toki egokira iritsi zara. Valderejo haran zabala da, harkaitzetan amaitzen diren mendi-hegal aldapatsuez inguratua. Bederatzi xendak zeharkatzen dute, eta horien artean Puron ibaiaren haitzarte ederra nabarmentzen da, Parke honetako paisaia-harribitxia.

Valderejon askotariko fauna eta flora aurkituko dituzu. Bere balio ornitologikoak bereziki deigarriak dira, eta bere arroken artean Euskadiko sai arrearen koloniarik ugariena dago.

Lalastran, Valderejoren bihotzean, zain dituzu Parketxea, ibilbide eta zerbitzuei buruzko informazioa ematen duena, eta Museo Etnografikoa, ibarraren historia eta ohiturak erakusten dituena.

Familian bazatoz, haurrentzako eta piknikerako ekipamendua duen atsedenleku bat duzu. Oso gertu daude Lahoz, Villamardones eta Riberako herriguneak, azken biak hustutako herriak eta ibiltzeko interesgarriak. Inguru horretan, halaber, galtzada erromatar baten hondakinak, monumentu megalitikoak (San Lorentzo tumulua, Leron mendiko monolitoa) eta hainbat garaitako baselizak daude.

Valderejoko Parketxea, Lalastrako herrigunean dago. Eraikina garai batean haran honetako eskola izandakoa da. Azpiegitura hura berritu eta handitu egin zen, altura bat gehiago eman zitzaion, harrera-zentroaren funtzioak betetzeko:

Helbidea: Lalastra (Araba)
Telefonoa: +34 945 353 146
E-maila: parquevalderejo@parques.araba.eus
Webgunea: www.valderejoparkea.eus/es

Gozatu parke naturalaz

Gunea ezagutzeko planak eta jarduerak

Hona hemen hainbat ideia gu ezagutzera etortzeko.

Birdwatching Valderejon Ikusi sai arrea bere habitat naturalean.

Inguruan dituen kareharrizko harkaitz itzelek Euskadiko sai arreen koloniarik handiena hartzen dute, baita beste hegazti harkaiztar batzuk ere, hala nola, belatxinga mokogorriak eta mokohoriak, sai zuriak, belatz handiak eta arrano beltzak. Hegazti horiek Artzena mendilerroko larre eta txilardi zabaletan bilatzen dute elikagaia, eta han bizi dira, halaber, etze-txinbo edo mendi berdantza, besteak beste.

Arte, erkametz, pago eta, batez ere, basa-pinuen masa handiek mendi-hegalak estaltzen dituzte, eta, bertan, hainbat baso-harraparik habiak egiten dituzte, hala nola, arrano sugezaleak, aztoreak edo zapelatz liztorjaleak. Haranaren barrenean dagoen landazabalak paseriformeen askotariko komunitatea hartzen du. Bertatik, Puron ibaia igarotzen da, eta haranetik Burgosko lurretara doan irteeran, haitzarte bitxi batean sartzen da, ur-zozoaren habitatean.

Parketxean, prismatikoak mailegatzeko doako zerbitzua dago.

Behaketarako hainbat ibilbide ornitologiko apropos daude:

Puron xenda.- Joan-etorriko ibilbidea, 11,8 km eta 280 metroko desnibel positiboa, ondo seinaleztatua, Lalastratik Puron ibaiaren haitzarte ikusgarrira hurbiltzen gaitu.
Track-a: https://es.wikiloc.com/rutas-observacion-de-aves/valderejo-puron-ibilbidea-senda-puron-76121712
San Lorentzo ermita.- Lalastratik abiatuta, San Lorentzo ermitak osatzen duen talaiara igo gaitezke ibilbide honetan. Horren gainean, Vallegrulleko mendigune harritsuan egiten dute habia inguruko sai arre gehienek. Haranaren beste aldean, Leron dago, eta bertan egiten du habia haraneko sai zuriaren bikote bakarrak. Guztira, ia 7 km eta 280 metroko desnibel positiboa ibilbide zirkularrean.
Track-a: https://es.wikiloc.com/rutas-observacion-de-aves/valderejo-san-lorentzo-ermita-ermita-san-lorenzo-76121262

Xendazaletasuna Xendazaletasunaren paradisua.

Valderejoko Parke Naturalak, nahiz eta txikia izan -3500 hektarea baino ez-, ingurune eta paisaia ugari ditu.

Bederatzi xendako sare batek gune babestu horretako paraje ederrak ezagutzeko aukera ematen dio bisitariari, bertako flora eta fauna behatzeko, eta lurralde horretan bizi izan ziren eta bizi diren gizakien tradizioak eta kultura ezagutzeko. Gehienak ibilbide laburrak dira, baina horietako batzuk lotu eta "ibilaldi handiak" egiteko aukera ematen dute. Zure ibilbidea planifikatzean, kontuan izan iturria duen leku bakarra Lalastra herria dela.

Hainbat bidek bisitariak Parkeko zonalderik garaienetara eramaten dituzte, esate baterako:

La Sierra xenda.- 9,5 km. 314 metroko desnibel positiboa eta gutxi gorabehera 3 ordu eta erdiko iraupena. Partzialki itxita urtarrilaren 1etik abuztuaren 15era.
Track-a:https://es.wikiloc.com/rutas-senderismo/parque-natural-de-valderjo-senda-la-sierra-88131010
Vallegrull xenda.- 5 km. 100 metroko desnibel positiboa eta ordu eta hamabost minutuko iraupena. Partzialki itxita urtarrilaren 1etik abuztuaren 15era.
Track-a:https://es.wikiloc.com/rutas-senderismo/parque-natural-de-valderejo-senda-vallegrull-88596802
Leron xenda.- 2,5 km eta ordubeteko iraupena. Partzialki itxita urtarrilaren 1etik abuztuaren 15era.
Track-a:https://es.wikiloc.com/rutas-a-pie/parque-natural-de-valderejo-senda-leron-88533044
Boveda xenda.- 1,5 km eta berrogeita bost minutu inguruko iraupena.
Track-a:https://es.wikiloc.com/wikiloc/user.do?id=9749036&from=30&to=40

Guztiek panoramika ederrez gozatzeko aukera ematen dute, bai Valderejoko bistak, bai haran mugakideetakoak. Gailur horietan utzi zituzten aztarnak antzinako biztanleek. Horren adibide dira San Lorentzoko tumulu-eremua eta Lerongo menhirra. Bide gehienak lau herrietakoren batetik abiatzen dira, bai erortzeko zorian daudenetatik (Villamardones eta Erribera), bai oraindik "bizirik" daudenetatik (Lahoz eta Lalastra).

Bizikleta Ezagutu pedaletan parkearen mugak.

Angosto kanpinean dagoen Valderejo-Añana BTT zentrotik abiatzen diren zazpi ibilbideek, 120 km-tik gorako ibilbideekin, orografia berezia dute ezaugarri, elkarren artean independenteak diren eta paisaia-eremu ondo bereiziak dituzten hainbat bailarak osatutako orografia.

Mendebaldeko haranetan, historiaren aztarnak kareharrian landu dira, artea baseliza txikietan ezkutatzen da eta sustraiak lurrari atxikitzen zaizkio, aparteko paraje natural baten barruan.

BTT Valderejo-Añana zentroa, Angosto kanpinean kokatua, ibilbide askoren irteera eta informazio gunea da. Bizikleta maite duenarentzat zerbitzu interesgarriak eskaintzen ditu, hala nola, taberna-jatetxea eta, jakina, gaua igarotzeko lekua. Ibilbideen sare osotik, hiru nabarmendu nahi ditugu:

Espejo ibilbidea.- Ibilbide erraza, familientzat egokia. Angostoko harrera-gunetik abiatuta (bizikletak prest jarri edo dutxa har dezakegu, besteak beste, bertan), Espejo herriraino eramango gaitu. Herri honetan, atsedenaldi bat egin ahal izango dugu atsedenlekuan. Bide osoa asfaltatutako pista batetik igarotzen da, desnibel gutxikoa.
Track-a:https://es.wikiloc.com/rutas-mountain-bike/ruta-1-espejo-86373640
Angosto ibilbidea.- Maila guztietarako egokia den ibilbide erraz eta erabilgarri batetik igarotzen da. Ibilbide honek Angostoko Santutegira eta Varonatarren Dorre-Jauregira hurbilduko gaitu, eta bertan atseden hartu eta bisitaz gozatu ahal izango dugu.
Track-a:https://es.wikiloc.com/rutas-mountain-bike/ruta-2-angosto-86373678
Gaubea ibilbidea.- Ibilbide erraza, ia desnibelik gabea eta oso atsegina, BTT praktikatzen hasi nahi duten familia eta lagun taldeen gozamenerako aproposa. Angostoko ibilbidean bezala, Varonatarren Dorretxetik igarotzen da.
Track-a:https://es.wikiloc.com/rutas-mountain-bike/ruta-3-gaubea-86373706