Urkiolako Parke Naturala

Atlantikoko eta Mediterraneoko isurialdeen banalerroa osatzen duten mendien erdialdean dago Urkiolako Parke Naturala (5.955 Ha), eta Aramotz mendilerroaren goiko aldeko lur eremuak hartzen ditu. Durangaldea eta Arratia Bizkaiko ibarrek eta Aramaio Arabako haranak inguratzen dute naturgune paregabe hori.

Sailkapena:

Natur Parkeak

Udalerriak:

Araba: Aramaio. Bizkaia: Abadiño, Dima, Durango, Izurtza, Mañaria, Atxondo.

Informazioa:

Toki Alai baserria (Informazio Gunea)
Urkiola auzoa
ABADIÑO
Telefonoa: 946 814 155
E-mail: tokialai@terra.es; espacios.naturales.protegidos@bizkaia.net
Web: www.urkiola.net

Eskalada eskola dago naturgunean.

Kirol-eskalada, rappel, mendi-ibiliak, bizikleta-irteerak, espeleologia...mota horretako kirol jarduerak egin daitezke. Horrez gainera, Parkean bisita gidatuak antolatzen dituzte. Informazio gehiago nahi izanez gero deitu interpretazio zentrora: 946 814 155

Servicios:

Informa de la existencia de una ruta-circuito para hacer gimnasia o deporte

Datos de interés:

Mariren bizilekua. Urkiolo parke naturala. Paradisu naturala eskaintzen duen harrizko erraldoia.

Parkean dauden fauna-talde aipagarrienetako bat hegaztiena da. Espezie harrapari asko daude, hala nola, sai zuria, belatz handia, gabiraia edo aztorea. Harrapariez gain, migrazio-paseetan pagausoen, birigarroen eta paseriformeen taldeek Urkiolako lepoen gainetik hegan egiten dute bidaia luzeetan. Ugaztunen artean, beste fauna-talde garrantzitsu bat, hainbat haragijale nabarmendu behar dira, hala nola, lepahoria, lepazuria, katajineta, azkonarra eta erbinude zuria.

Urkiolako Parke Naturalak Aramotz mendilerroko lur garaienak biltzen ditu. Kareharrizko hesi handia da Bizkaiko Arratia, Durangaldea eta Arabako Aramaio eskualdeen artean, eta Kantauriko eta Mediterraneoko arroak bereizten ditu. Paisaia malkartsuak gustatzen bazaizkizu, hauxe da zurea. Parkeak kareharrizko mendi eta haitzak, amildegiak eta haran sakonak biltzen ditu, mendizaletasun eta xendazaletasun handia sustatu duten gailurrekin.

Anboto da jende gehien joaten dena, gailurrik garaiena da, eta Mariren haitzuloa du erreferente mitologiko. Parke Naturalean, Antonioen Santutegia dago, Paduakoa eta Abadekoa, mendeak dira Euskadiko erreferente espiritual garrantzitsua dela. Santutegitik metro batzuetara, Parkeko begiratokirik onena aurkituko dugu, Hiru Gurutzeen Begiratokia. Urkiolako santutegiaren aurrean, harri sinboliko bat aurkituko duzu, bikotea aurkitu nahi dutenentzako erromesaldi lekua da. Kondairaren arabera, harriari hiru bira baino ez zaizkio eman behar bikotea lortzeko. Urkiolako mendatearen goialdean, Toki Alai aurkituko duzu, Parke Naturaleko bisitarien zentroa, bisita gidatuak eta jarduerak eskaintzen ditu.

Interpretazio Zentroa:

Helbidea: Urkiola auzoa, Abadiño (Bizkaia)
Telefonoa: +34 946 814 155
E-maila: urkiola.parke.naturala@bizkaia.eus

Gozatu parke naturalaz

Gunea ezagutzeko planak eta jarduerak

Hona hemen hainbat ideia gu ezagutzera etortzeko.

Xendazaletasuna Benetako altxor berdea Euskadin gozatzeko.

Urkiolako mendiek xenda-sare zabala dute, antzinako komunikazio-bideen, mendiko ibilbide tradizionalen eta Parke izendatu ondoren sortutako bide berrien gainean sortua.

Abadiñoko udalerriak bi sarbide nagusi ditu parkearen barruan, ibilbide ugari egin ahal izateko: Urkiolako mendatea eta Atxarteko haitzartea.

Urkiolako mendatea oso leku ezaguna da, eta erromesak, mendizaleak eta txangozaleak joaten dira bertara. Parkearen erdian dago, 700 metrotik gorako altueran, eta mendi-paisaia ederraz inguratuta dago; gailur harritsuak, larreak eta pagadi hostotsuak ditu.

Atxarteko haitzartea oso leku zoragarrian dago, eskalada-bide bikainek zeharkatzen dituzten kareharrizko horma erraldoiez inguratuta baitago. Ur gardeneko erreka txiki batek, Santo Kristoren ermitak, harrizko zubi zahar batek, errota zahar baten hondakinek eta historiaurreko aztarnak aurkitu ziren kobazulo batzuek ematen diote nortasuna toki honi.

Proposatzen dizkizuegun ibilbideen bidez, Urkiolako balio naturalak, historikoak eta kulturalak ezagutuko ditugu. Ibilbide sorta zabala dugu aukeratzeko, ibilbide didaktiko errazetatik hasi eta sasoi fisiko ona beharko dugun mendi igoera klasikoetaraino. Proposatzen ditugun ibilbide batzuk konbinatzeko aukera ere bada. Jarraian, 3 ibilbide proposatu ditugu naturagune honetan murgiltzeko:

PR-Bi-80. Urkiola ingurua ezagutzen: Bi begiztaz osatuta, ibilbide honek Saibi mendiaren magaletik mendi-txango txiki bat egiteko aukera ematen digu, edo Urkiola gainetik hurbilen dauden bide eta basoetatik ia desnibelik gabeko ibilaldi erosoa egiteko.
Track-a: https://es.wikiloc.com/rutas-a-pie/urkiola-pr-bi-80-urkiolako-ingurunea-ezagutzen-conociendo-el-entorno-de-urkiola-121230590
PR-Bi-50. Otxandioko galtzadetatik: Ibilbide laburra eta erraza, Pagadui mendiko pagadietan eta galtzadetan barrena, Otxandioko hiribildu historikoaren inguruan. Urkiola ibaiaren ibilbideari jarraituz, Mekoleta auzora iritsiko gara, Urrunagako urtegiaren mugan.
Track-a: https://es.wikiloc.com/rutas-senderismo/urkiola-pr-bi-51-otxandioko-galtzadetatik-por-las-calzadas-de-otxandio-121230325
PR-Bi 81. Galdara inguratuz: Ibilbide honek Aramotz karstaren mendebaldeko eremua zeharkatzen du, Legarmendi mendilerroan. Kobazulo, leize eta arrakala ugarik lotzen dute gainazala espeleologoen paradisuarekin, Galdarako galdara nabarmentzen den inguruan, gure ibilbidean inguratuko dugun sakonune karstiko handi samarra.
Track-a: https://es.wikiloc.com/rutas-senderismo/urkiola-pr-bi-81-galdarako-bira-rodeando-galdara-121230083

Euskal artzaintzaren kultura Artzaina egun batez. Ezagutu eta ikasi euskal artzainen lan tradizionala.

Imajinatu naturaren marmar leunarekin esnatzen zarela, aire freskoa zure aurpegia laztantzen eta paisaia menditsua zure aurrean zabaltzen. Esperientzia honekin bat egiten duzun unetik, denboran zeharreko bidaia batean barneratuko zara, eguneroko bizimodutik aldenduz eta landa-bizitzaren lasaitasunean murgilduz.

Bertako artzain adituek lagunduta, ardi latxen zaintzaren sekretuak ikasiko dituzu. Euskal arraza autoktonoa da, bere erresistentziagatik eta esnearen kalitateagatik ezaguna, artisau-gazta goxoak ekoizteko funtsezkoa. Artzaintzaren berezko lanekin zerikusia duten hainbat jarduera irakatsiko dizkizute.

Artzain zaren bitartean, hainbat jardueratan parte hartu ahal izango duzu, esate baterako, ardiak jezten, naturarekin eta bere zikloekin lotuko zaituen benetako esperientzia. Tokiko ekosistemen kontserbazioan artzaintza jasangarriak duen garrantziaz jabetuko zara, eta tradizioek biodibertsitatea babesteko betetzen duten funtsezko eginkizunaz.

Animalia otzan eta bitxi horien konpainiaz gozatzeaz gain, bertako produktuekin egindako landa-piknik batekin gozatzeko aukera izango duzu. Bertan, eskualdean egindako gazta eta hestebete goxoak dastatu ahal izango dituzu, Urkiolako Parke Naturalaren ikuspegi panoramiko ikaragarriak begiratzen dituzun bitartean.

Esperientzia paregabe honek eguneroko errutinatik deskonektatzeko aukera emateaz gain, euskal eskualde honetako aberastasun kultural eta naturalean murgiltzera gonbidatuko zaitu. Bertan, une bakoitza umiltasun eta mirespen ikasgai bihurtzen da inguratzen gaituen ingurunearekiko.

Ekoturinga durangaldean Urkiolako ezinbesteko harribitxietara hurbiltzen gaituen ibilbidea.

Autoz egiteko ibilbide honek Durangaldeko «ezinbesteko toki» guztiak zeharkatzea ahalbidetzen du. Urkiolako Parke Naturaletik abiatuta, mendatea jaitsi, eta Mañaria eta Izurtza igaroko ditugu, Durangon Tabiratik barrena sartu aurretik. Merezi du hemen hirigune historiko zaindua eta Historia eta Arte Museoa bisitatzea. Goiuria, Momoitio eta Garaiko balkoietara igo ondoren, Gerediagatik jaitsi eta Berrizerantz abiatuko gara, Berrizjauregiko lorategi botaniko-historikoa bisitatzeko udaletxearen ondoan. Elorrioko norabidean jarraituko dugu, baina, hirigune historikora iritsi aurretik, Arginetako nekropolia bisitatuko dugu. Abadiñoko Muntsaratz dorrerantz jarraituko dugu, baina, dorrera iritsi baino lehen, merezi du ezkerrera desbideratzea, Urkiolako Parke Naturalaren beste ikuspegi bat bilatzeko. Kasu honetan, iparraldetik, Atxondo haran berdeko baserriak ikusiko ditugu, Anbotoko haitz harritsuaren azpian, eta Arrazolako Bide Berdearen ondoan.